Vefa Kilise Camii (Aziz Theodoros Kilisesi)
Vefa Kilise Camii İstanbul’un Vefa semtindeki bir dini yapıdır. Kilise olasılıkla Aziz Theodoros’a adanmıştır. Kompleks, İstanbul’un Komnenos ve Palaiologos mimarisinin bir örneğidir. Vefa Kilise Camii Doğu Ortodoks kilisesi formunda olup, İstanbul’un fethi’nden sonra cami olarak kullanılmıştır. Yunan haçı planına göre yapılmıştır. Binanın kuzey ve güney cephelerindeki yan dehlizler 1833 yangınında yok olmuştur.
Tarih
İstanbul’un üçüncü tepesi sırtlarında yer alan binanın ilk hali hakkında kesin bir bilgi yoktur. Kilisenin, duvarcılık işine göre 11. yüzyıl sonu, 12. yüzyıl başlarında I. Aleksios Komnenos döneminde yapıldığı anlaşılmaktadır. Aziz Theodoros’a adanmış olup olmadığı da kesin değildir. Yapı 4. Haçlı seferinden sonra İstanbul’un Latin kontolünde olduğu dönemde Roma Katolik kilisesi olarak kullanıldı.
Osmanlı Devleti’nin İstanbul’u fethinden kısa bir süre sonra kilise, Fatih Sultan Mehmed’in hocası alim Molla Gürani tarafından cami haline getirildi. Molla Gürani kısa süre sonra İstanbul’un ilk müftüsü olacaktı. Cami daha sonra onun adıyla isimlendirildi. 1883 yılındaki bir yangında ağaç kısımları yandı ve cami tahrip oldu. Yapı 1937 yılında kısmi bir restorasyon gördü. Mozaikleri yeniden keşfedildi ve temizlendi.
Zeyrek Camii (Pantokrator Manastırı Kilisesi)
Zeyrek Camii (Pantokrator Manastırı Kilisesi) İstanbul’un Zeyrek semtinde Doğu Roma döneminden kalma dinî yapıdır. Kilise üç ayrı şapelin bir araya gelmesinde oluşur. Ayasofya’dan sonra İstanbul’da ayakta kalan en büyük kilisedir.
Güneydeki ilk kilise II. Yannis Komnenos’un karısı İrene tarafından 12. yüzyılın ilk çeyreğinde yaptırıldı. Karısının ölümünün ardından imparator kilisenin kuzeyinde, az ilerisine ikinci bir kilise yaptırdı ve en sonunda bunları birleştirmek için üçüncü bir kilise daha yaptırdı.
İstanbul’un fethinden sonra ilk medrese burada açıldı. Müderrisi Zeyrek Mehmed Efendi’ydi. Fatih Külliyesiyle birlikte yeni medreselerin yapımı tamamlanınca buradaki medrese kapandı ve bina cami oldu. Şu anda yalnızca güney kısmı cami olarak kullanılmaktadır.
Tarih
1118 ve 1124 tarihleri arasında Bizans imparatoru II. Yannis Komnenos’un eşi Macaristanlı İrene bu manastır sitesini inşa etti. Hristos Pantokrator (Herşeye kâdir İsa) adadı. Manastır, ana kiliseyi kapsıyordu. Ayrıca bir kütüphane ve bir de hastane adadılar. Eşinin ölümünden sonra, kısaca 1124 den sonra imparator II. Yannis Komnenos ilk kilisenin kuzeyine diğer bir kilise inşa etti. Onu Theotokos Eleousa’ya adadı. Neticede (1136) iki şapel (Saint Micheal’e adanan) ile birleşti. Komnenos ve Palaiologos hanedanlıklarının İmparatorluk mozelesi haline geldi. Bundan başka, pekçok yüksek rütbeli Bizanslı, İmparator II. Yannis ve eşi İrene, İmparator I. Manuel Komnenos’un eşi Sulzbachlı Bertha ve İmparator V. Yannis Palaiologos buraya gömüldüler.
İmparatorluk Şapel in apsisi (arkada) girintili tuğla tekniği ile yapıldı
Taş işçiliği( Orta dönemdeki Bizans mimari simgesi ) girintili tuğla tekniğine kısmen adopte edildi.Bu teknikte birbiri ardına gelen tuğlalar duvar çizgisinin arkasına monte edildi.Ve karışım yatağına daldırıldı.Bundan dolayı karışım katmanının kalınlığı,normal tuğla katmanının üç katı fazlasıdır.
Read More about Küçük Ayasofya Camii
